Wat is de Schijf van Vijf?
Je hebt er ongetwijfeld wel eens van gehoord, de Schijf van Vijf, maar wat is de Schijf van Vijf nu precies? Deze schijf of cirkel is verdeeld in vijf ongelijke segmenten. In ieder segment staat een voedingsgroep, waarvan je dagelijks minimaal één product moet nemen om zo een gezond en gebalanceerd dieet te creëren. Daarnaast is het belangrijk om niet teveel of te weinig uit één van de vakken te eten en vooral lekker te variëren in wat je op je bord legt.
Schijf van Vijf richtlijnen
De Schijf van Vijf van het Voedingscentrum is door hen samengesteld en wetenschappelijk onderbouwd. Ook de Gezondheidsraad, het RIVM en het Rijksinstituut hebben bijgedragen met hun adviezen. Je kunt er dus zeker van zijn dat deze Schijf van Vijf richtlijnen met veel zorg zijn samengesteld om jou te helpen een gezond voedingspatroon op te bouwen.
Dit zijn de segmenten van de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum:
- Groentes en fruit
- Smeer- en bereidingsvetten
- Vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel
- Brood, graanproducten en aardappelen
- Dranken (bv. water, groene en zwarte thee)
Hoe groter het segment, hoe meer je van deze producten mag eten in verhouding tot de rest van de schijf. Logischerwijs is het vak van smeer- en bereidingsvetten zeer klein en hier gaat het om producten met veel onverzadigde vetten. In de Schijf van Vijf zijn enkel voedingsmiddelen opgenomen die we nodig hebben en die gezondheidsvoordelen met zich meebrengen. Zo helpt groenten en fruit het risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en bepaalde vormen van kanker te verlagen. Koek, snoep, pizza en andere snacks staan logischerwijs dus niet in de Schijf van Vijf.
Het belang van variëren
Het is belangrijk om niet enkel dagelijks uit ieder segment wat te eten, maar ook binnen de schijfvakken te variëren. Je zult in de Schijf van Vijf daarom ook altijd binnen een segment verschillende productgroepen afgebeeld zien staan. In sommige gevallen zul je beide productgroepen dagelijks nodig hebben. Zo valt groenten en fruit onder hetzelfde segment, maar je kunt deze niet met elkaar afwisselen. Je hebt iedere dag groente en iedere dag fruit nodig. Hetzelfde geldt voor het vak met vis, vlees, peulvruchten, zuivel, ei en noten. Je kunt deze in drie aparte groepen onderverdelen. Zo zul je iedere dag noten en zuivel tot je moeten nemen. Daarnaast kun je kiezen uit ei, vlees, vis en peulvruchten. Tot slot zul je binnen iedere groep in het segment moeten variëren. Kies dus iedere dag een andere groente en een ander soort fruit.
Bereidingswijze
Hoewel de Schijf van Vijf je in een duidelijk overzicht precies laat zien wat je nodig hebt om gezond te eten, mag je zeker het belang van een gezonde bereidingswijze niet onderschatten. Zo kun je wel friet eten – dat is immers ook aardappel – maar door al het frituurvet is dat natuurlijk niet gezond. Bij koken komt er geen olie aan te pas, maar als je je groenten langer kookt dan nodig of teveel water gebruikt, zullen wel veel van de voedingswaarden verloren gaan.
Het kan nuttig en leuk zijn om met je gerechten te experimenteren door bijvoorbeeld eens te proberen je groenten te stomen, je vlees te grillen of je vis te pocheren. Dat is pas gezond!